Vanaf zondag gaan 1571 teams het rookverbod controleren. Wie rookt waar dat niet mag, krijgt 69 lira boete (ruim 30 euro), voor uitbaters lopen de boetes op tot 5600 lira, 2600 euro.
Hoewel die boetes onbetaalbaar zijn voor de duizenden kleine theehuizen die Turkije rijk is, wordt verwacht dat het rookverbod in theehuizen op het platteland het moeilijkst te handhaven zal zijn. Daar rookt de overgrote meerderheid van de klanten. Thuis blijven om te roken is geen optie: de dag wordt traditiegetrouw met backgammon, thee en een sigaret in het theehuis doorgebracht, thuis is vrouwenterrein.
Ismet Nebi Dökmecier wijst op een portret van zijn grootvader, die restaurant Ismet Baba 58 jaar geleden opende. ‘Sinds zijn tijd wordt hier vis gegeten, raki gedronken en gerookt’, zegt Ismet. ‘Roken is natuurlijk ongezond, maar tachtig procent van mijn klanten rookt! Die andere twintig procent niet nee, maar ik heb twee zalen, dus waarom kan ik er dan niet één inrichten voor rokers en één voor niet-rokers?’
Maar onder het rookverbod valt niet uit te komen. Uitzonderingen worden niet gemaakt, óók niet voor de waterpijpcafés, populair onder Turken en toeristen.
Ibrahim (24) werkt in zo'n café en zoekt ander werk: ‘De baas heeft al gezegd dat er van de twaalf personeelsleden drie over blijven. Ik word ook ontslagen. Nu nog niet, want we hebben een groot terras en daar mag wel worden gerookt, dus in de zomer blijft de omzet wel op peil.’
Ibrahims baas, Hamza Kütük vraagt zich af: ‘Wie komt er nog naar een rookcafé als je er niet mag roken? Ik hoop dat ik het red met alleen de zomermaanden.’
Ahmet, die zijn stoel op de stoep van een Istanbuls theehuis heeft gezet en een sigaretje rookt: ‘Thuis roken? Mag niet van mijn vrouw. In de zomer is het rookverbod geen probleem, we gaan gewoon buiten zitten, maar in de winter? Onder een paraplu roken als het sneeuwt, dat is niks. We wachten het maar af.’
