Maaltijden in de zorg kunnen veel beter

Maaltijden in de zorg kunnen veel beter
Winterpenen van Arie Eriks uit Sint Maarten fotograaf John Oudriks

De maaltijden in de zorg kunnen lekkerder, verser en duurzamer, en dat hoeft geen cent meer te kosten. Dat is de ervaring van stichting Diverzio met 14 Friese zorgorganisaties afgelopen jaar. In het programma 'Duurzaam en Gezond aan Tafel' kan een fors deel van de zorg in Nederland samen miljoenen besparen en honderdduizenden mensen gelukkiger maken.

'Soms komen we een chefkok tegen met alleen nog een stanleymes. Om de dozen met kant-en-klaarmaaltijden open te snijden', zegt Koen Nouws Keij, directeur van Diverzio. Deze stichting maakt zich sterk om het eten voor kwetsbare groepen (patiënten en ouderen) opnieuw gezond, vers en eerlijk te maken. 'Na bezuinigingen en focus op kosten heeft de zorgmaaltijd te veel ingeboet. De koks die het vak beheersen om met goed eten mensen gezond te maken, staan vaak machteloos. Het verdrietige is dat veelal die smakeloze maaltijden in de afvalbak belanden. Gemiddeld is de voedselverspilling in de zorg 30 tot 40 procent. Dat is niet nodig, maar het kost ons wel 200 miljoen euro per jaar. Om niet te spreken van menselijk leed en ondervoeding.'

Zorg naar minder kosten
De sector lijkt ervan overtuigd te raken dat zoals het nu gaat, niet langer kán. Bert van der Hoek, bestuursvoorzitter van De Friesland Zorgverzekeraar onlangs in BoardRoom Zorg: 'Het is schandalig dat we in dit land zo weinig uitgeven aan preventie, terwijl de reparatiekosten zijn opgelopen tot 45 miljard euro per jaar.' Via zijn Stichting De Friesland werkt de zorgverzekeraar daarom mee aan Duurzaam en Gezond aan Tafel in de Noordelijke regio. Door te investeren in een gezondere leefstijl verwacht de verzekeraar dat de zorg minder gaat kosten.

Meer handen aan het bed

Beter eten kost minder, is de wijze les van zo’n 45 zorgorganisaties. Hun ervaringen vormen de basis van het landelijke programma Duurzaam en Gezond aan Tafel. Vrijwaard in Den Helder is een voorbeeld: de ouderenzorgorganisatie stapte af van kant-en-klaar en investeerde in een eigen ambachtelijke keuken. Bestuurder Coert Veenstra: 'We kopen duurzamer in en we koken veel verser, lekkerder en efficiënter. Ik denk dat we op jaarbasis nu zoveel geld besparen dat we er vier extra ziekenverzorgenden voor in dienst kunnen nemen.' Edith Snoeij, voorzitter stuurgroep langdurige zorg in het programma Aanpak Verspilling van VWS is enthousiast: 'Als je ziet hoe ze hun voedselverspilling hebben teruggebracht, dan ben je gekke Henkie als je dat niet ook doet.'

In het ontwikkelprogramma Duurzaam en Gezond aan Tafel gaan zorgorganisaties (ziekenhuizen, ouderenzorg, GGZ) in Friesland, Groningen, Drenthe/Overijssel, Noord Holland, Zuid-Holland, Gelderland en Brabant van start. Ze werken in groepen toe naar betere kwaliteit, minder verspilling, duurzame inkoop (met o.a. verse producten uit de streek) én een gezond kostenplaatje. Diverzio organiseert dit met steun van het ministerie van VWS, Stichting De Friesland en regionale Rabobanken. Met 150 deelnemende zorginstellingen is Duurzaam en Gezond aan Tafel het grootste gezamenlijke initiatief in Nederland voor beter eten in de zorg.
Diverzio roept kandidaten op zich vóór half oktober in te schrijven.