Grand dame van culinaire journalistiek overleden

Wina Born, de uitvindster van de culinaire journalistiek in Nederland is in de nacht van maandag op dinsdag op 81-jarige leeftijd, na een kort ziekbed, overleden. Het heengaan van Wina Born is een slag voor de Nederlandse culinaire wereld, die mede dankzij haar inspanningen op smaak is gekomen.

Wina Born heeft een honderdtal kookboeken geschreven en talloze publicaties, met name in de bladen Margriet en Avenue, op haar naam staan. Ze verrichtte baanbrekend werk waar het gaat om de kennismaking van het Nederlandse publiek met de verfijnde keuken en goede wijnen. In de jaren vijftig werd ze met haar vaste rubriek in het damesblad de Margriet gelanceerd als ‘de Werumeus Buning voor de huisvrouw in Appingedam’. Wina Born, bedenkster van het woord mondvermaakje, heeft de voor het naoorlogse Nederland zo kenmerkende spruitjeslucht voorgoed uit ons land verdreven.
Ze was niet alleen populair bij het grote publiek, maar werd ook tot op het laatst door de Nederlandse restaurantwereld op handen gedragen. Ook door de jongere generatie restaurateurs en koks. In 1962 publiceerde Wina Born bij uitgever Elsevier haar eerste boek, met de titel Koken met wijn. In ’98 verscheen haar ‘Culinaire bijbel: eten en drinken in de bijbel’ bij uitgeverij Kok. En in ’99 maakte Wina Born haar memoires wereldkundig onder de titel Culinaire Herinneringen, bij uitgeverij Het Spectrum.

Actief
Born, die in Amsterdam woonde, was tot ze vorige week plotseling in het ziekenhuis werd opgenomen nog volop actief. Na twee heupoperaties een aantal jaren geleden ging ze vlot weer aan de slag. Born maakte nog steeds reportages voor culinaire bladen en draafde op bij allerlei gelegenheden die met ‘het vak’ te maken hadden, en waar ze vaak het woord voerde. Flamboyante, humoristische getinte en charmant verpakte toespraken en lezingen, die getuigden van een frisse geest en kennis van zaken. Vorig jaar vierde ze haar 80ste verjaardag met een ‘dejeuner dinatoire’ voor vrienden en relaties in Mercure Schiphol.In maart 1998 werd Wina Born onderscheiden met de Medaille D’Argent du Tourisme Français in restaurant De Beukenhof in Oegstgeest (het eerste restaurant dat zij ooit recenseerde voor het blad Wijn). Ze kreeg de prijs vanwege de bijdrage die zij met haar werk leverde aan de promotie van Frankrijk. De artikelen, boeken en lezingen van Wina Born kenmerkten zich door hun positieve invalshoek. Zij wist het publiek, maar ook de restaurantwereld te inspireren en te enthousiasmeren. Enkele jaren geleden werd de Wina Born-prijs in het leven geroepen voor personen die zich, naar het voorbeeld van de culinair publiciste, verdienstelijk hebben gemaakt voor het culinaire vak.

Tranen
De positieve inslag van Wina Born werd haar overigens niet door iedereen in dank afgenomen. Begin jaren ’90 kwam er openlijke kritiek op haar journalistieke werkwijze, die te aardig en kritiekloos zou zijn. Als Wina Born al tranen plengde, dan waren het tranen van geluk, zo was de mening van culinair recensenten die de restaurantsector liever met een vlijmscherpe pen te lijf gingen. Born toonde zich echter niet onder de indruk van de aanvallen aan haar adres, en stelde dat ze wel degelijk altijd kritisch is geweest, maar niet ‘afbrekend’ of ‘onzinnig’ kritisch.Wina Born was zeer in trek bij de lezers van Misset Horeca. Vorig jaar was ze nog gastvoorzitster van het Misset Horeca Wijnpanel. In 1998 kenden de lezers van Misset Horeca Wina Born de eerste plaats toe in de Horeca Hall of Fame, de ranglijst van horecaprominenten die de afgelopen decennia van grote invloed waren op de ontwikkeling in de bedrijfstak. ‘Weet op eetlustopwekkende wijze restaurantbezoek te bevorderen’ was een van de kwalificaties die haar ten deel vielen.