nederland gaat slordig om met industrieel erfgoed

De glorie van de Nederlandse scheepsbouwindustrie is in de loods van de NDSM-werf in Amsterdam-Noord duidelijk vergaan, maar culturele impulsen hebben ertoe geleid dat de loods er nog staat. Oud-premier Wim Kok brak donderdag bij de opening van de kunstmanifestatie North op de werf een lans voor oude fabriekshallen en verlaten scheepswerven in Nederland.

,,Nederland gaat slordig om met het industrieel erfgoed. Het is goed dat een werf als deze wordt hergebruikt. Het heden en het korte verleden komen hier samen en de scheepsbouw is overgegaan in de productie van kunstwerken'', sprak Kok in de openingstoespraak van de tentoonstelling die van 12 augustus tot en met 18 september in de NDSM-werf is te zien. Als toenmalig vakbondsleider was Kok eind jaren zeventig nauw betrokken bij de begeleiding van werknemers die werkloos werden door de teloorgang van de scheepsbouw.

North staat in het teken van de scheepvaart en de geschiedenis van de Nederlandse Dok en Scheepsbouw Maatschappij die de concurrentie met de goedkopere werven in Azië niet aankon en failliet ging. In de NDSM-werf is een tentoonstelling van nooit vertoonde foto's van de werven, de containerschepen die in Amsterdam-Noord werden gebouwd en de mensen die op de werven werkten. Ook zijn er historische films over de scheepsbouw te zien, zijn geluidsregistraties te horen en hangen er originele scheepsbouwtekeningen.

De huidige functie van de loods, een 'culturele broedplaats' voor kunstenaars, komt ook in de tentoonstelling terug. Op de werf is werk van hedendaagse kunstenaars te zien, zoals de Windvinder van Wipke Iwersen. Zij heeft een houten catamaran met nylon gemaakt die ze ooit zal uitzetten op zee. ,,De wind moet dan verder zijn werk doen.'' Op de catamaran staat in 95 talen dat het schip de koers van de wind zoekt.

De relatie tussen de bewoners Amsterdam-Noord en de NDSM-werf komt op North tot uiting in de foto-expositie uit het archief van het Historisch Archief Tuindorp Oostzaan (HATO). ,,Veel bewoners uit Tuindorp werkten op de werf. Tuindorp was eigenlijk de NDSM. Als de toeter ging voor het schaften, hoorde iedereen dat in het dorp'', zegt de secretaris van het HATO, A. van Baardwijk.

Vorig jaar vond het North-project voor het eerst plaats. Langs de Buiksloterweg was de historie van de luchtvaartindustrie, vooral Fokker, te zien. Op het Shell-terrein aan de noordkant van het IJ was in de normaal afgesloten tuin een tentoonstelling van hedendaagse kunstenaars te zien met als onderwerp vliegen.

De NDSM-werf zal ook aandacht besteden aan Sail, dat woensdag begint. Op de werf geeft onder meer Dogtroep een voorstelling. Theatergroep Xarza speelt op de oude scheepshelling. Tijdens Sail zullen er iedere avond in de NDSM-loods in het skatepark meerdere feesten zijn.