De gewelfde kelders onder het stadhuis stammen uit 1180. Vooral in de 17e en 18e eeuw werden verdachten er zo lang gemarteld tot ze een bekentenis aflegden. Dat gebeurde met een pijnbank en een speciale stoel, waarin de duimschroeven werden aangedraaid.
Veel gevangenen uit die tijd hebben inscripties gemaakt op de mergelmuren van de gewelven. Volgens stadsarchivaris H. van de Mortel van Roermond zijn de tientallen inscripties uniek in Nederland. Hij wil hoe dan ook voorkomen dat door de aanleg van een stadscafé de muur met inscripties onherstelbaar beschadigd wordt.
In de eeuwen voor de Franse tijd waren er nog geen gevangenissen en hielden schout en schepenen zich met rechtspraak bezig. Toen kon iemand slechts veroordeeld worden na een bekentenis die desnoods met martelwerktuigen werd afgedwongen. In de 800 jaar oude kerkers zaten mensen in voorarrest en mensen die werden gegijzeld omdat ze rekeningen niet hadden betaald. Zij waren vaak van gegoede komaf. Sommigen sneden hun familiewapen in de muur.
Van den Mortel wil dat de unieke inscripties luchtdicht achter plexiglas gewaarborgd worden voor de toekomst, voor het geval er een café in de krochten komt. Wethouder Imkamp stelt dat ook als voorwaarde.
