Daarnaast laat het onderzoek zien dat de horeca een branche is, die behoefte heeft aan flexibiliteit en zich kenmerkt door een hoge dynamiek. De groei komt namelijk geheel voor rekening van uitzendkrachten/ oproepkrachten en zzp’ers. Voor de komende jaren blijft het vinden van voldoende personeel in de horeca nog steeds lastig. Het langer behouden van personeel is de komende jaren dan ook topprioriteit voor de horecabranche.
Het onderzoek werd net als afgelopen jaren in opdracht van KHN en SVH uitgevoerd door ABF Research. De Arbeidsmarktrapportage horeca geeft cijfermatig inzicht in de belangrijkste ontwikkelingen en verwachtingen over de werkgelegenheid bij horecabedrijven.
Werkgelegenheid blijft groeien
Het aantal mensen dat werkzaam is in de horeca is tussen 2013 en 2019 gegroeid van 371.000 naar 466.000. De verwachting is dat dit aantal toeneemt tot 559.000 mensen in 2025. Dit is ruim 9.000 meer dan afgelopen jaar werd voorspeld.
Oproepkrachten en zzp’ers
De groei komt in aantallen medewerkers vrijwel geheel voor rekening van uitzendkrachten/oproepkrachten en zzp’ers (niet in loondienst). Het aandeel van mensen dat in loondienst werkt is gedaald van gemiddeld 65% naar 58%. In de hotellerie was de daling het grootst: bijna 10 procentpunten. Het aandeel van mensen met een vaste arbeidsovereenkomst daalde tussen 2013 en 2019 van 37% naar 29%. KHN-voorzitter Robèr Willemsen: 'Door sterke pieken, dalen en seizoensinvloeden blijft flexibiliteit voor de horeca noodzaak. De Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) verandert hier niets aan, maar zorgt wel voor forse administratieve verplichtingen, een hoge WW-premie en dus loonkostenverhoging voor de horecaondernemer. En het is een verhoging waarvan niet één euro ten goede komt aan de medewerker. Dit staat nog los van het financiële risico dat ondernemers nu lopen, doordat ze vaste uren moeten gaan aanbieden waarvoor in het bedrijf eigenlijk geen basis is. Dit betekent een enorme extra lastendruk in een branche waar de marges al laag zijn.'
Jaarlijks 148.700 tot 153.200 nieuwe mensen nodig
Wanneer we de vervangingsvraag door uitstroom, doorstroom en groei bij elkaar optellen, heeft de horecabranche tot 2025 jaarlijks tussen 148.700 en 153.200 nieuwe mensen nodig. Netto zijn dat bijvoorbeeld 17.000 koks terwijl er jaarlijks 2.800 met een diploma uit het beroepsonderwijs stromen. Het is duidelijk dat vraag en aanbod niet overeenkomen.
Mensen langer behouden noodzakelijk
Uitstroom voorkomen is cruciaal. We zien dat één op de drie personen die de horeca verlaat, een professional met een afgeronde horecaopleiding is en/of ten minste vijf jaar van de afgelopen zes jaar in de horeca heeft gewerkt. Dat is de kurk van onze bedrijfstak en deze mensen moeten we zeker proberen te behouden. Robèr Willemsen: “Medewerkers zoeken naar een goede balans tussen werk en privé. Deze balans verandert in elk mensenleven. Praat erover met je medewerkers en probeer bij hun wensen aan te sluiten.'
Gemiddeld werken mensen tweeëneenhalf jaar in de horeca. Bij mensen met een vakopleiding zien we bij koks dat na vijfeneenhalf jaar nog 51% in de horeca werkt en van gediplomeerde medewerkers in de bediening nog 32%. Dit laatste percentage is lager dan afgelopen jaar.
Scholing belangrijk
Ongeveer een kwart van alle werkenden in de horeca heeft het afgelopen jaar aan scholing gedaan. Dat lijkt veel, maar dit is allesomvattend en is ook inclusief korte trainingen. 'Dit fenomeen is typerend voor de horeca, waar het grootste gedeelte van de opleidingen bestaat uit tweedaagse opleidingen voor bijvoorbeeld leermeester, sociale hygiëne en productgebonden cursussen op het gebied van bijvoorbeeld wijn en koffie. Daarnaast zien we voor het eerst een forse opmars van meer langdurige trajecten. In de afgelopen drie jaar hebben ruim 2.500 medewerkers succesvol een opleiding tot keuken- of bedieningsassistent afgelegd. Daarnaast stromen enkele honderden koks via een brancheopleiding met een SVH-diploma de branche in', aldus Ricardo Eshuis, directeur SVH.
Horeca kent veel tevreden medewerkers
Voor het eerst is in het onderzoek ook gebruik gemaakt van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA). Hieruit blijkt dat personen die werkzaam zijn in de horeca over het algemeen tevreden zijn. In 2017 gaf 69% van de medewerkers aan tevreden tot zeer tevreden te zijn over hun werk; slechts 12% was ontevreden tot zeer ontevreden. KHN-voorzitter Robèr Willemsen: 'Dit hoge tevredenheidspercentage laat zien dat flexibel werk niet per definitie slecht is, zoals de overheid met de WAB doet voorkomen. Zeker jonge werknemers hebben zelf juist behoefte aan flexibiliteit.'
Dashboards voor arbeidsmarkt per regio of bedrijfstype
Dit jaar zijn voor het eerst ook dashboards ontwikkeld. Hiermee wordt het heel gemakkelijk voor ondernemers, bestuurders, opleiders, UWV en gemeenten om voor de eigen regio en/of het eigen sub-bedrijfstype de arbeidsmarktkengetallen op te zoeken en om hier vervolgens gericht arbeidsmarktbeleid op te ontwikkelen.
