Binnen de horeca raakt de btw-verhoging alle inkopen, met uitzondering van alcoholhoudende dranken. Ook bier tot 0,5% en wijn tot 1,2% vallen onder het lage tarief. Het nieuwe btw-tarief heeft impact op de administratie, de prijzen van goederen en diensten en de facturatie en btw-aangifte bij de jaarovergang. Maar een ondernemer die de btw-verhoging exact doorberekend aan de consument, boekt een gelijkblijvend resultaat: je ontvangt meer btw maar dat draag je ook weer af aan de belastingdienst.

Een cafetariahouder die nu – nog in 2018 – het verzoek krijgt voor een offerte voor een partij in maart 2019 moet uitgaan van het tarief van 9 procent. Verkoopt je bedrijf nu al kaartjes voor een nieuwjaarsgala op 1 januari of voor een carnavalsbuffet, dan mag je die kaartjes dit jaar verkopen tegen 6 procent btw. Pas voor betalingen vanaf 1 januari 2019 geldt het 9 procent-tarief.

Kassabonnen aanpassen

Je moet je als ondernemer afvragen wat je doet: doorbereken of de btw-verhoging voor eigen rekening nemen. Veel ondernemers zijn bang voor negatieve geluiden: dat de horeca wéér duurder wordt. Maar als je  niets doorberekt, wordt je eigen marge kleiner. De meeste kassa’s houden er al rekening mee. De aanpassing is één handeling. Dus op 1 januari volgend jaar krijgen klanten direct een kassabon waarop het btw-tarief van 9 procent staat.

Waarom de verhoging?

De belastingmaatregel wordt genomen omdat er twee  belastingschijven komen. Veel mensen gaan daardoor minder belasting betalen, maar het betekent wel dat het Rijk ergens anders geld vandaan moet halen. Niet alleen de horeca heeft te maken met de btw-verhoging, ook supermarkten, kappers, schoenmakers en fietsenmakers. Daarnaast wordt ook de krant en leidingwater duurder.  Hoewel uit berekeningen van het Rijk blijkt dat iedereen er door lastenverlichting op andere vlakken uiteindelijk op vooruit gaat, is er veel kritiek op de maatregel. Zo denkt MKB Nederland dat de verhoging desastreuze gevolgen heeft voor de horeca, met name in de grensregio’s.

Ze liet een onderzoek doen door Panteia waaruit blijkt dat vooral Limburg en de regio Arnhem/Nijmegen hard worden getroffen. Het verlies ramen ze op €456 miljoen. De effecten van een btw-verhoging zijn in de grensstreken groter dan elders in het land, omdat Nederlanders dan over de grens hun boodschappen zullen doen of in Duitsland of België meer gebruikmaken van de horeca. MKB Nederland: ‘Duitsers en Belgen zullen er op hun beurt bij hogere prijzen in Nederland eerder voor kiezen om in eigen land te blijven.’

KHN is ook tegenstander van de btw-verhoging. Voorzitter Robèr Willemsen: ‘Het lijkt een kleine stap, maar de impact is groot. Want cafetariahouders werken met kleine marges. De verhoging van de lage btw zorgt er al voor dat de dagelijkse boodschappen van alle Nederlanders duurder worden. Als de eerste levensbehoeften duurder worden, blijft er dan nog geld over om uit eten te gaan of te overnachten in een hotel?’, vraagt Willemsen zich af.

Doorbereken aan gasten

De Rabobank berekende hoeveel euro huishoudens gemiddeld per maand aan horecadiensten besteden en wat het effect is wanneer horeca de btw-verhoging doorberekent aan haar gasten. Voor huishoudens in de laagste inkomensgroep zouden de kosten voor horeca met €1,80 per maand toenemen indien ze even vaak uit eten zouden gaan. Voor huishoudens in de hoogste inkomensgroep is dit €6,30. De maandelijkse uitgaven van Nederlandse huishoudens aan hotels, vakantiehuisjes en appartementen liggen gemiddeld een stuk lager. Deze kosten zullen dan ook minder stijgen bij een btw-verhoging. Ook zal de impact van de verhoging in de horeca afhangen van het soort dienst dat wordt verkocht. Restaurants in het hogere segment kunnen hun prijzen vaak gemakkelijker verhogen dan fastfoodrestaurants en restaurants in het middensegment. Dit vanwege de sterkere concurrentie. Daarnaast hebben de mensen die naar duurdere restaurants gaan over het algemeen meer te besteden, waar-
door ze minder sterk reageren op prijsverhogingen.

Drie opties voor de btw-verhoging

Wat kun je als horecaondernemer nu precies doen om de btw-verhoging op te vangen? ‘De btw-verhoging van 1 januari 2019 valt midden in het winterseizoen van de ondernemers’, aldus Martin Witt, een in horeca gespecialiseerde accountant van DRV Accountants & Adviseurs. Eigenlijk zijn er drie opties.
1. De eerste optie is om de prijzen op de menukaart per 1 januari 2019 te verhogen. Qua omzet en kostprijs is er dan geen effect.
2. De tweede optie is om bij het vaststellen van de menukaart eind 2018 alvast rekening te houden met de verhoging. Dat betekent voor de laatste maand van 2018 een wat hogere omzet en dus wat extra marge.
3. De derde optie is om de prijzen niet te verhogen en de btw-verhoging voor eigen rekening te nemen. Gevolg hiervan is dat het uiteindelijke financiële resultaat lager uitvalt.
Martin Witt: ‘Ik zou alleen de eerst twee opties adviseren, waarbij de tweede het meest aantrekkelijk is.’ Witt ziet ook geen problemen in het communiceren van de verhoging naar de gast. ‘Naar verwachting zal de tariefstijging niet leiden tot een ander consumentengedrag. Dus is er niets om je zorgen over te maken.’

Advies Ton Lenting

Ton Lenting van training- en adviesbureau Lenting en Parners: ‘De bedrijven die wij begeleiden, hebben we geadviseerd om de prijsstijgingen nu al door te voeren. Veel restaurants hebben de winterkaart al ingevoerd, dan is het gek om in januari opnieuw een prijsstijging door te voeren’, zegt Ton Lenting. Bovendien noemt hij de prijselasticiteit in de branche nu heel hoog. Lenting denkt dan ook niet dat de verhoging enorme gevolgen gaat hebben in de branche. ‘De verhoging van het lage btw-tarief is vervelend, maar anderzijds zitten we ook in een – weliswaar geen gouden – maar platina tijd. Dan moet je niet te bang zijn om die prijzen op tijd te gaan verhogen.’