Een rondgang langs de ondernemers die na een week coronacrisis toch hebben besloten de zaak te sluiten, geeft een duidelijk beeld van de voornaamste reden: de 1,5 meter afstand is niet vol te houden. Niet voor de gasten, en vaak ook niet voor de medewerkers. Ondernemers die er normaal alles aan doen om hun gasten zo veel mogelijk te verwennen en een fijne werkplek voor medewerkers te creëren, sluiten nu hun zaak met pijn in het hart. En het lastige is: de toekomst is op dit moment zeer onzeker.

Eethuys Airborne, Renkum: ‘Mijn team in bescherming nemen’

Ronny Hosmus van Eethuys Airborne in Renkum heeft zijn zaak gesloten voor zijn team. ‘We hadden het voor gasten heel goed afgedekt. Een doorzichtig zeil bij de kassa, steeds één persoon naar binnen, buiten 1,5 meter afstand houden of in de auto wachten. Maar ik heb een vrij groot team, met mensen die ook allemaal hun eigen kring hebben en bijvoorbeeld naar de supermarkt gaan. Die wil ik in bescherming nemen. Als je nu alleen met je man of vrouw en kinderen werkt, dan kan het wel.’

Hosmus wil gebruikmaken van de hulp die de overheid heeft aangekondigd. ‘4000 euro, salarissen die voor 90 procent worden betaald. Als je als ondernemer zuinig bent geweest, moet je dat wel even vol kunnen houden. Dat neemt niet weg dat sommigen in een heel andere positie zitten, wellicht met een hoge huur en veel vaste lasten. Maar het gaat erom of je er als ondernemer een goed gevoel bij hebt. Ik heb dat niet, en daarom ben ik gesloten.’

[intermezzo: 1]

Bon Appetit en IJssalon van Breda: ‘Het lijkt hier wel oorlog’

Kim en Edwin van Es maakten vrijdag 20 maart bekend beide zaken te sluiten. ‘Lieve, lieve mensen. Met pijn in ons hart hebben wij besloten om onze zaken te sluiten’, zegt Kim van Es in een videoboodschap op Facebook. ‘Zowel de ijssalon in Breda als de cafetaria in Rijsbergen zullen voor onbeperkte tijd gesloten zijn. Wij vinden dat we er met z’n allen aan moeten werken om dit zo snel mogelijk in te dammen. Het gevaar van het virus zal niemand zijn ontgaan, en we vragen dan ook aan iedereen die niet per se naar buiten hoeft, binnen te blijven. De gezondheid van u als gast, onze medewerkers, familie en vrienden zijn op dit moment erg belangrijk.’

Edwin van Es licht toe: ‘In de ijssalon in Breda was het al snel duidelijk; daar kan ik de veiligheid voor het personeel en gasten niet garanderen. In kan de consument niet opvoeden. En als mensen een likje nemen, kan ik een boete krijgen, want de gemeente is heel streng.

Cafetaria Bon Appetit in Rijsbergen is vorige week dagelijks van 16.00 tot 20.00 uur open geweest. Alleen voor afhalen, de cafetaria bezorgt niet. ‘Dat hebben we drie dagen geprobeerd. We kregen veel fietsers die bij ons naar het toilet wilden. Maar het toilet is gesloten, dus we hadden een hoop gedoe aan de deur. Ik kreeg op een gegeven moment gewoon een onveilig gevoel. Mensen bewegen zich vrij rond, zijn heel laconiek. Ik weet niet of ze bij de bouwmarkt of het tuincentrum zijn geweest.’

De omzet was vorig week niet om over naar huis te schrijven. ‘800 euro in drie dagen. Moet ik voor die paar rotcenten openblijven? Medewerkers die bij mij ziek worden, daar pas ik voor. En ik heb ze straks weer nodig.’

De schrik zit er goed in bij de ondernemers. ‘Ik moet je eerlijk zeggen dat ik doodsbang ben. De situatie in Brabant is zeer ernstig. Dat beseft de rest van het land niet, die loopt anderhalve week achter. Ik zit dichtbij de grens, en het lijkt hier wel oorlog. Er staat politie, douane en ik zag een legervoertuig. Ik zit vijf minuten van België vandaan, maar ik mag er niet in.’

[intermezzo: 2]

‘Leveranciers zijn betaald’

Nu heeft Van Es een financiële uitdaging. ‘Mensen denken altijd: ‘Die Van Es, die redt het wel’. Maar ik heb 15 man in vaste dienst, en net voor 1,5 ton goederen ingekocht. In Breda ga ik met mijn huurbaas in gesprek om te kijken of we iets kunnen regelen. Die 4000 euro van de overheid is mooi meegenomen, en dat 90 procent van de salarissen wordt betaald, is fijn. Maar de details zijn nog niet bekend. Gelukkig heb ik al mijn leveranciers wel betaald, dat is een fijn gevoel. Ik hoor ondernemers zeggen dat ze de groothandel niet meer betalen. Dat vind ik een slechte zaak. De groothandel en de groenteboer kun je niet laten klappen. Die hebben we dadelijk ook weer nodig.’

Cafetaria Nieuwveld, Hoogvliet: ‘Alleen open voor bezorging’

In eerste instantie besloten Patrick en Linda Nieuwveld om hun Cafetaria Nieuwveld ‘met pijn in ons hart tot nader order te sluiten’. Ze plaatsten het bericht op 23 maart op Facebook en kregen vele hartverwarmende reacties. De ondernemers zeggen de gezondheid van ‘onze lieve medewerkers’ en van zichzelf niet te kunnen garanderen omdat het voor medewerkers en gasten moeilijk is om in de relatief kleine zaak 1,5 meter afstand te houden.

Inmiddels is de situatie iets anders. ‘We zaten gisteren te eten met onze twee kinderen, en die zeiden dat het zonde is om de zaak helemaal dicht te doen. Zij wilden graag helpen. Dan kom je weer in een rollercoaster, wat nu? We leven met z’n allen in één huis, dus we kunnen ook samen op de werkvloer staan. Dat is nu een reële optie. Dan gaan we alleen open voor bezorging, niet afhalen. We vragen drie bezorgers om te komen werken en dan kunnen we wel die 1,5 meter garanderen. Woensdag, donderdag, vrijdag en zondag, van 16.00 tot 19.30 uur. En als deze crisis voorbij is, kijken we verder.’

Daarbij komt nog het feit dat Patrick en Linda Nieuwveld de zaak hebben verkocht en 1 juni hun laatste dag is. ‘Na de persconferentie van gisteren beseften we ons dat als we dicht blijven, we ons laatste frietje al hebben gebakken. En dat laten we niet zomaar gebeuren natuurlijk. Dat is ook een afweging, en zo is iedere ondernemer voor zichzelf bezig om de juiste beslissing te nemen.’

[intermezzo: 3]

Paul van Gurp, Deventer: ‘Het werk is niet leuk meer’

De beide vestigingen van Paul van Gurp in Deventer zijn met ingang van 24 maart ook gesloten. ‘Op dit moment is voor ons het werk niet leuk meer’, schrijven Paul, Karin en zoons Kevin en Mark van Gurp op Facebook. ‘Het contact is weg. De spanning stijgt. Er heerst angst. De veiligheid van onze klanten en medewerkers staat voorop. De drukte zowel aan onze kant als aan de afhaalkant heeft ons doen besluiten de vestigingen voorlopig gesloten te houden. Wij kunnen de 1.5 meter afstand tussen de werklocaties niet aanhouden. Dat was juiste onze kracht. Dichtbij elkaar zodat de communicatie zo kort mogelijk is.’

Het besluit is erg moeilijk, zeggen ze. ‘Paul en Karin zijn in 30 jaar alleen gesloten geweest op 1e en 2e Kerstdag. Ze wilden de zaken altijd openhouden voor het maatschappelijk belang. Ze wilden er zijn voor u. Om altijd de gelegenheid te kunnen geven een frietje, een snack of een burger te eten. Maar dat mag nooit ten kosten gaan van ieders veiligheid. Wij hopen op uw begrip.’