Mogelijk doorbraak voor bedreigde vissoort paling

De Leidse bioloog Arjan Palstra is er in geslaagd in het laboratorium op gecontroleerde wijze palingembryo's te kweken. Tot dusverre was het nog niemand gelukt alen zich in kwekerijen te laten voortplanten. Volgens de bioloog gaat het om een doorbraak die perspectieven biedt voor de bedreigde vissoort, de viskwekers en natuurbeschermers. Én horecaondernemers.

Wegens het onvermogen om palingen uit kuit en hom op te kweken, worden jonge palingen (glasaaltjes) nu massaal voor de Europese kusten gevangen. Van de oorspronkelijke palingstand is nog minder dan tien procent over. Op Europees niveau wordt al overlegd om de glasaalvangst stil te leggen. Voor het Nederlandse deel van de Noordzee geldt al een verbod.

De bevindingen van Palstra bieden uitkomst en toekomst. De Leidse bioloog kan palingvrouwtjes zo behandelen dat de kans erg groot is dat haar eieren succesvol worden bevrucht. Palstra is de eerste bioloog die de palingeitjes gecontroleerd onderzocht en voorbewerkte. Glasaaltjes heeft dat overigens nog niet opgeleverd. In het Gorlaeus-laboratorium van de Leidse universteit is momenteel dan ook geen palingembryo te vinden. Begin december is het voor de Europese paling Anguilla anguilla namelijk niet de tijd om miljoenen eitjes in de Sargassozee uit te storten. Het wachten is op de paaitijd, februari en maart.

De onderzoeker is inmiddels begonnen met de voorbereidingen voor de paaitijd komend voorjaar. Zijn experimenten richten zich nu op het zoutgehalte van het water en de waterdruk. Dat doet hij in samenwerking met zes andere universiteiten en een palingkwekerij in het EU-project Eelrep. Leiden heeft al jaren een opstelling waarin palingen tegen de stroom in kunnen zwemmen tot ze denken dat ze bij de paaiplaatsen zijn aangekomen. Palstra doet daarmee proeven om uit te zoeken hoe het zwemmen de seksuele rijping van de paling beïnvloedt. Er liggen nu ongeveer dertig nieuwe palingvrouwtjes, elk in een eigen pvc-buis, te wachten op de eerste hormooninjecties en wat verder komen gaat.