De lidstaten van de Europese Unie hebben dit jaar eindelijk officieel groen licht gegeven voor de toelating van krekels, sprinkhanen en meelwormen als menselijk voedsel, als onderdeel van het streven naar duurzamere landbouw en voeding.

In juni 2021 werd de meelworm officieel goedgekeurd, gevolgd door de sprinkhaan in november. Op 8 december stemden de lidstaten ook in met de toelating van krekels. Voor alle drie de insecten geldt dat ze zowel bevroren, gedroogd als in poedervorm gebruikt mogen worden.

Voedingsmiddelen met insecten vallen sinds 1 januari 2018 volgens Europese wetgeving onder de zogenoemde ‘novel foods’. Dit houdt in dat producten met insecten pas op de Europese markt kunnen komen nadat ze zijn goedgekeurd door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Er was eerst onduidelijkheid of dit alleen gold voor ‘verwerkte’ insecten (als ingrediënt in poedervorm), maar in 2020 oordeelde de rechter dat ook de hele dieren onder die ‘novel food’ richtlijn vallen en dus alleen op de markt mogen worden gebracht na goedkeuring.

Wel stelde de EU meteen dat, om de impact voor producenten die al met insecten werkten te verminderen, die hele insecten voorlopig werden toegelaten zolang de goedkeuringsprocedure liep.

Met de officiële toelating van drie insecten is die voorlopige status omgezet in een permanente, althans, voor meelwormen, krekels en sprinkhanen. Intussen lopen de procedures voor nog eens negen insectensoorten, waaronder de zwarte soldatenvlieg en de buffalokever.

Insecten al vóór 2018 ingrediënt

Ook vóór de wetgeving rond ‘novel foods’ uit 2018 werden insecten al toegepast, al gebeurde dat vooral nog als experiment. Sinds 2014 proberen in Nederland de eerste marktpartijen of consumenten klaar zijn voor het eten van insecten. Dat werd toegestaan onder de voorwaarde dat voor het gebruikte insect een toelatingsprocedure moest zijn gestart.

2014 was het eerste jaar waarin openlijk op grote schaal werd uitgesproken dat insecten van waarde zouden worden in het eten van de toekomst. Zo lanceerde een Belgische snackfabrikant dat jaar een burger waarin larven van de buffalokever waren verwerkt en stond La Place op Lowlands met een experiment met een broodje meelworm.

Ook tankstationketen Total introduceerde in 2015 (tijdelijk) een broodje meelworm. Zelfs Ikea kwam met een hamburger waarin meelwormen waren verwerkt.

Op kleinere schaal worden insecten al langer gebruikt als ingrediënt. Bijvoorbeeld restaurant Leen in Utrecht heeft al jaren sushi en salade met sprinkhaan op de menukaart.

Eerste in EU

Het Nederlandse bedrijf Protix is de eerste voedselproducent in de EU die, nu goedgekeurd, alle drie de toegelaten insecten verwerkt. Ook kweekt het bedrijf larven van de buffalokever, in afwachting van de toelating daarvan.

Protix pioniert met insecten voor diervoeder- én voedsel door middel van innovatieve veredelings-, productie- en verwerkingstechnologieën en heeft de basis gelegd voor deze nieuwe industrie.

Ceo en oprichter Kees Aarts zegt: 'Een pionier zijn in de insectenindustrie betekent dat je voorop moet lopen, ook op het gebied van regelgeving. Het indienen van de novel food dossiers was een logische en noodzakelijke stap. De goedgekeurde novel food dossiers stellen ons in staat om insecten in Europa te commercialiseren en voedingsmiddelen te ontwikkelen met een lage voetafdruk voor de bewuste consument. We bereiden ook al nieuwe dossiers voor, namelijk de zwarte soldatenvlieg. De ervaring die we hebben opgebouwd met de eerste dossiers is van onschatbare waarde als het gaat om hoogwaardige analyses en archivering. We worden beloond voor de kwaliteit van de dossiers door de interesse in samenwerking, waarvan de licentie met M-Food natural ingredients een primeur is.'

M-Food natural ingredients heeft een licentieovereenkomst getekend met Protix voor de productie van insecten voor voedseltoepassingen. M-Food is een pionier op dit gebied en zal zich richten op de productie en marketing van hoogwaardige voedselingrediënten op basis van insecten. De insecten worden verwerkt tot bevroren en gedroogde ingrediënten die kunnen worden gebruikt in verschillende voedingsmiddelen zoals graanrepen, vleesproducten, gedroogde pasta etc.