De laatste Nederlandse koffiekampioenschappen dateren alweer uit 2019. In 2020 werden de wedstrijden een dag voor aanvang geannuleerd vanwege het uitbreken van de coronapandemie. Daarna werd een aantal maal geprobeerd een nieuw moment te kiezen, maar steeds gooiden de coronaregels roet in het eten. Een tijd lang behielden de finalisten zoals die voor 2020 waren gekwalificeerd hun plek.
In 2021 maakte organisator Specialty Coffee Association (SCA) bekend dat alle plekken vervielen en in 2022 met een schone lei zou worden begonnen. In februari werden voorrondes gehouden, de finales waren op Amsterdam Coffee Festival 2022.
Dutch Barista Championship
Het Dutch Barista Championship (DBC) is gewonnen door Jasper de Waal, die bij de laatste editie (2019) nog als tweede eindigde. De Waal is freelance barista, en werd voor zijn deelname aan de wedstrijd gesteund door onder meer branderij Friedhats van meervoudig kampioen Lex Wenneker, die hem ook coachte.
Bij het baristakampioenschap draait het om zowel de koffie als de presentatie. Deelnemers hebben exact 15 minuten om de jury 4 identieke espresso's, 4 identieke melkdranken en 4 identieke ‘signature drinks’ voor te zetten.
De Waal werkte met de koffievariëteit green tip geisha, uit de regio Tolima in Colombia. Voor de espresso belooft hij smaken van sinaasappel, kiwi, granaatappel en bergamot. In combinatie met melk gaat de smaak naar sinaasappel, melkchocolade en Earl Grey thee.
Voor zijn signature drink, waarbij de voorwaarde is dat er geen alcohol in mag zitten en espresso de hoofdrol moet spelen, liet hij zich inspireren door de drie fasen van koffie: groeien, verwerken en branden. De groeifase vertaalde hij met ter plekke geïnfuseerde dennennaaldensiroop, de verwerking van koffie kwam terug als amazake van gerst, het branden van koffie werd vertegenwoordigd door de koffie zelf.
Bijzondere koffie
Jasper de Waal mag na het winnen van Dutch Barista Championship 2022 Nederland vertegenwoordigen op het World Barista Championship, in september in Melbourne, Australië. Hij neemt de titel over van Wendelien van Bunnik, die deze editie derde werd met een heel bijzondere koffie.
Normaal nemen barista's op wedstrijden uitsluitend arabica koffie mee. Deze koffiesoort heeft de meest delicate smaken en is goed voor 60 procent van alle koffie ter wereld. Robusta is over het algemeen wat bitterder van smaak (en bevat iets meer cafeïne) en is goed voor 39 procent van de koffie ter wereld. Deze koffiesoort kom je al nauwelijks tegen op wedstrijden. Van Bunnik ging zelfs nog een stap verder.
Die ene overgebleven procent van de wereldwijde koffieproductie is liberica, een weinig bekende koffiesoort. En precies dat nam Van Bunnik mee. Of dat haar de winst heeft gekost, durfde ze niet te zeggen. ‘Ik had een paar technische fouten in mijn run, ik denk dat ik daardoor niet heb gewonnen.’ Maar ook de koffie biedt uitdagingen. De smaak is heel anders dan arabica of robusta. De bonen zijn groot en van lage dichtheid, waardoor malen en doseren anders gaat.
De aanmoedigingsprijs Louis Claus Bokaal ging naar Niels te Vaanhold, de jury hoopt hem de komende jaren terug te zien op het wedstrijdpodium. Nu is Te Vaanhold geen onbekende in het wedstrijdcircuit: in 2018 won hij het Dutch Cup Tasters Championship en schopte het later dat jaar tot vice-wereldkampioen.
De bokaal is vernoemd naar een van de pioniers in de Nederlandse koffiescene die in 2003 aan de allereerste baristawedstrijd van Nederland meedeed en tot zijn dood in 2010 eigenaar was van De Blonde Pater in Nijmegen.
Dutch Brewers Cup:
De Dutch Brewers Cup, waarbij het gaat om wie de beste filterkoffie kan zetten, is gewonnen door Lex Wenneker van Friedhats Coffee. Met drie Nederlandse titels in het Dutch Barista Championship (2015, 2016 en 2018) én een voor Nederland unieke tweede plaats op het World Barista Championship in 2018 in Amsterdam, is hij ervaren met wedstrijden. Na de winst in 2018 zei hij geen wedstrijden meer te willen doen, toch ging het kriebelen. ‘Ik zou in 2020 meedoen. Nu had ik weer een goede koffie, dus wilde het proberen. Maar dit was echt de allerlaatste keer dat ik aan een wedstrijd meedoe', zei Wenneker na de winst.
Hij mag net als De Waal naar Melbourne om Nederland in september te vertegenwoordigen op de World Brewers Cup.
Wenneker volgt Sander Groenink op. De titelverdediger deed wel mee, maar kampte met tegenspoed: zijn apparatuur weigerde tijdens de finale.
Dutch Latte Art Championship
Bij de Latte Art wedstrijd draait het niet om de smaak, maar om de looks van de koffie, of beter: van de schuimlaag óp de koffie. Deelnemers schenken zes dranken: twee sets identieke free pour latte’s en een set identieke designer latte’s (hier mogen ze onder andere ook ‘edgen’ en kleurstof gebruiken). De jury beoordeelt of de latte art identiek is, creatief, met contrast en ze kijkt naar de algehele performance van de barista.
Winnaar Jesse Fook (4e in 2019) koos als thema Zuid-Afrika en maakte indruk op de jury met zijn geschonken dieren in het schuim. Fook, die werkt bij koffieketen Vascobelo, gaat nu naar het World Latte Art Championship in juni in Milaan.
Dutch Cup Tasters Championship
De meest spectaculaire wedstrijd op de koffiekampioenschappen is het cup tasten. In 8 voorrondes op Amsterdam Coffee Festival streden 29 koffieproevers tegen elkaar, waarbij de 8 beste doorgingen naar de halve finale. Het doel is om in 8 minuten uit 8 sets van drie koppen koffie steeds de afwijkende eruit te halen.
Doordat steeds 3 of 4 deelnemers tegelijk op het podium staan en omdat de toeschouwes kunnen zien waarom iemand wint, is dit de meest publieksvriendelijke wedstrijd. De gekozen kopjes, waarvan de deelnemer denkt dat het de afwijkende in de set is, worden één voor één opgetild. Zit er een rode sticker onder, dan is het de goede.
De andere drie wedstrijden zijn jurysporten. Het publiek krijgt de presentatie wel mee, maar weet niet hoe de jury die beoordeelt. En al helemaal niet wat de jury van de koffie of latte art vindt. En zelf kunnen toeschouwers die koffie niet proeven en beoordelen.
Bij het cup tasten stak één proever met kop en schouders boven de rest uit. Zowel in de halve finale áls in de finale had Charly Bushoff van Manhattan Coffee Roasters alle 8 de triangles goed. In de voorrondes hadden in totaal nog 6 deelnemers alle 8 sets goed (Bushoff overigens niet), in de twee rondes daarna was Bushoff de enige.
Zij volgt Sander Groenink op, die wel meedeed maar strandde in de halve finale, en mag naar het World Cup Tasters Championship in juni in Milaan.
