Sushiketen Sumo ontloopt straf voor fraude vanwege documentaire

Sushiketen Sumo ontloopt straf voor fraude vanwege documentaire

In de strafzaak tegen sushiketen Sumo wegens belastingfraude worden geen straffen opgelegd aan de horecaondernemers. Reden hiervoor is de documentaire die werd gemaakt tijdens het opsporingsonderzoek. Het OM liet de makers meekijken zonder medeweten van de verdediging.

Volgens de rechtbank in Rotterdam heeft het Openbaar Ministerie (OM) de integriteit van het strafproces in gevaar gebracht door de documentairemaker te laten meekijken zonder dat de verdediging hiervan op de hoogte was. De rechtbank oordeelt wel dat de horecaondernemers schuldig zijn aan belastingfraude.

Het OM had in de zaak 21 maanden cel geëist en een boete van 189.000 euro. Tijdens het onderzoek heeft het OM meegewerkt aan een documentaire van de KRO-NCRV over deze belastingfraudezaak. Journalisten keken mee met het opsporingsonderzoek en namen kennis van allerlei privacygevoelige informatie zoals adressen en woonplaatsen en de omvang van de beschuldiging. Daarmee is een inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van de verdachten, oordeelt de rechter.

'Het OM heeft geprobeerd het maken van de documentaire geheim te houden en daarmee heeft het geprobeerd om de verdediging te weerhouden van het voeren van een verweer', stelt de rechter. 'Dan is de integriteit van het strafproces wel in het geding.'

NRC onthulde in 2019, kort  voordat de rechter oorspronkelijk uitspraak zou doen in de fraudezaak, dat filmmakers hadden meegekeken met het strafrechtelijk onderzoek. De rechter stelde de uitspraak vervolgens uit om te onderzoeken in hoeverre de documentaire een rol had gespeeld in de vervolging van de horecaondernemers.

De filmmaker maakte onder meer beelden van overleg tussen rechercheurs en de officier van justitie, en van invallen in diverse restaurants in 2014. Ook kon hij vertrouwelijk onderzoeksmateriaal lezen, schrijft NRC. De verdachten wisten tot de publicatie in die krant niets van het filmen.

In de horecazaken werden contante omzetten uit de kassa en kassasystemen verwijderd. Aan het administratiekantoor, dat voor het concern de belastingaangiften deed, werd valse administratie verstrekt, waardoor dit kantoor onjuiste en onvolledige belastingaangiften deed. De afgeroomde omzet werd gebruikt om lonen uit te betalen zonder dat loonbelasting en premies werden voldaan.

Sumo heeft al een boete betaald. Volgens de rechtbank kon het OM na deze boete de bedrijven voor deze feiten niet opnieuw vervolgen. Wel acht de rechtbank drie ondernemers schuldig aan resterende verdenkingen, onder meer voor deelname aan een criminele organisatie voor belastingfraude en witwassen van de niet-betaalde belasting.