In juni 2025 heeft Lightspeed een onderzoek laten uitvoeren onder 2.000 consumenten in Nederland. De uitkomsten geven horecaondernemers waardevolle inzichten in wat gasten werkelijk willen, en dat is soms iets heel anders dan verwacht.

Dessert wint van voorgerecht

Opvallend is dat, wanneer horecabezoekers wordt gevraagd wat ze doorgaans bestellen tijdens een diner, vaker kiezen voor een combinatie van hoofdgerecht en dessert (27%) dan voor het traditionele duo van voor- en hoofdgerecht (19%). Het klassieke driegangenmenu blijft met 35% wel de populairste optie. Een los hoofdgerecht wordt door 12% genoemd, terwijl shared dining of proeverijen met 4% duidelijk een niche vormen.

Kleine porties, grote voorkeur

Uit het onderzoek blijkt dat bijna de helft (48%) van de horecabezoekers liever meerdere kleine gerechten bestelt in plaats van één groot hoofdgerecht, als ze de keuze hebben. Deze voorkeur komt terug bij alle leeftijdsgroepen en is dus breed gedragen, van jongvolwassenen tot 65-plussers. Daarnaast geeft een derde (33%) aan dat ze liever kiezen voor kleine gerechten omdat een hoofdgerecht te veel is. Dit wordt vaker benoemd door vrouwen (41%) dan door mannen (26%).

‘Het is veelzeggend dat bijna de helft van de horecabezoekers liever meerdere kleine gerechten bestelt als die optie er is’, zegt Emine Youssef, directeur voor West-Europa bij Lightspeed. ‘Kleinere porties verlagen de drempel om te experimenteren en iets extra’s te bestellen. Gasten willen zelf bepalen wat ze eten en hoe ze combineren. Wie daarop inspeelt met een flexibel menu, biedt niet alleen meer keuzevrijheid, maar creëert ook een dynamische, persoonlijkere eetbeleving aan tafel.’

Delen of kiezen? Verdeelde meningen aan tafel

Hoewel 51% het ermee eens is dat delen het eten leuker en spontaner maakt, zegt 44% juist liever hun eigen gerecht te kiezen. Vooral oudere generaties (65+) kiezen graag voor hun eigen bord: 56% wil niet delen. Bij jongere gasten ligt dat percentage aanzienlijk lager: 38% van de 18 tot 34-jarigen kiest liever zelf dan dat ze delen. Shared dining blijkt dus ook een generatiekwestie.

‘De tegenstelling tussen samen genieten en persoonlijke voorkeur is tekenend voor het huidige eetgedrag’, aldus Youssef. ‘Het vraagt dus om creativiteit van horecaondernemers om zowel in te spelen op individuele voorkeuren als op de behoefte aan gedeeld genieten.’

Shared dining als bron van plezier en ergernis

Shared dining roept gemengde gevoelens op. 28% van de horecabezoekers in Nederland vindt het concept chaotisch en verwarrend, terwijl 35% het daar juist niet mee eens is. 

Een duidelijke menukaart kan uitkomst bieden: met heldere omschrijvingen en iconen die aangeven of gerechten bedoeld zijn om te delen en hoe ze worden geserveerd. Zo blijft shared dining overzichtelijk en prettig, ook voor gezelschappen met verschillende voorkeuren of eetlust.

Gezelschap beïnvloedt eetgedrag

Een ander opvallend inzicht: 43% van de consumenten bestelt meer gangen als ze in goed gezelschap zijn. Jongere generaties zijn het gevoeligst voor de keuzes van anderen aan tafel: 36% van de 18 tot 34-jarigen laat hun keuze beïnvloeden door wat tafelgenoten bestellen, terwijl dit voor 12% van de 65-plussers geldt.

Voor restaurants is dit interessant: wie inspeelt op groepsdynamiek, bijvoorbeeld door een ‘vriendenmenu’ aan te bieden of menusuggesties van bij elkaar passende gerechten of drankjes te doen, kan de gemiddelde besteding per tafel verhogen.

Prijsbewust, maar niet karig

Dat consumenten prijsbewust zijn, is duidelijk: 69% kijkt eerst naar de prijzen op de kaart voor ze bestellen. Toch betekent dit niet dat mensen minder willen uitgeven: slechts 16% van de horecabezoekers zegt minder te bestellen wanneer ze zelf de rekening betalen, vergeleken met wanneer ze worden getrakteerd.

30% van de gasten kiest bewust voor restaurants met aanbiedingen of menu-deals. Dat sluit goed aan bij de behoefte van veel gasten die bewust kiezen én nieuwe gerechten of drankjes willen proberen. Een tijdelijke proeverij, lunchcombo of chef’s tasting is niet alleen commercieel aantrekkelijk, maar ook een voordeel voor wie wil proberen zonder keuzestress.

Keuzeruimte als succesfactor

De eetgewoonten van de restaurantbezoeker anno 2025 laten zich samenvatten in twee ogenschijnlijk tegenstrijdige trends: de hang naar individuele keuzes én de wens tot gedeeld plezier. Mensen willen hun eigen portie, maar wel graag samen genieten. En vooral: ze willen kiezen.

‘De hedendaagse gast laat zich niet in één profiel vangen’, concludeert Youssef. ‘Door ruimte te bieden aan zowel individuele eetvoorkeuren als gedeelde momenten, versterken restaurants de beleving én gastenbinding. Ondernemers die actief bijhouden en analyseren wat gasten bestellen, krijgen waardevolle inzichten waarmee ze hun aanbod slimmer kunnen afstemmen op de behoeften van hun publiek.’

Dit artikel is gesponsord door Lightspeed.