ABN Amro voorziet op dit moment, met twee kwartalen en een lange lockdown achter de rug, een krimp van de Nederlandse economie in 2020 van 5,6 procent. Deze krimp ontstaat door forse omzetdalingen in de horeca, dagrecreatie en in delen van de retail en industrie. Maar de Nederlandse economie krimpt óók doordat we minder op vakantie gaan naar het buitenland.
Nederlanders gingen in 2018 gemiddeld 21,8 dagen op vakantie. Hiervan werden 7,1 dagen in eigen land besteed en 14,5 dagen in het buitenland. Aan die buitenlandvakanties (inclusief zakelijke reizen) gaven alle Nederlanders samen 23,9 miljard euro uit, zo blijkt uit de Nationale Rekeningen van het CBS. Van dat bedrag bleef 6,6 miljard euro ‘hangen’ in eigen land. Geld dat verdiend werd in Nederland, door Nederlandse bedrijven. Inkomsten voor reisbureaus en reisbemiddelingsbureaus, aanbieders van vliegtickets, taxi- en treinvervoer, de taxfreewinkels op Schiphol, tankstations.
Die 6,6 miljard euro is 0,85 procent van alles wat we jaarlijks Nederland met elkaar verdienen. De reisbranche levert daarmee een serieuze bijdrage aan het bruto binnenlands product. Deze bijdrage komt niet uit de lucht vallen. Zij is het gevolg van een decennialange ontwikkeling. Waar 43 procent van de Nederlanders in 1969 op vakantie ging was dit veertig jaar later, in 2019, liefst 84 procent. Het percentage Nederlanders dat vakantie viert is min of meer stabiel sinds de eeuwwisseling.
Consumptieuitgaven
De totale binnenlandse consumptie van huishoudens kromp in april met 17,4 procent ten opzichte van dezelfde maand in 2019. Vooral de consumptie van diensten daalde hard, met 24,6 procent. Hieronder vallen ook uitgaven aan horeca. Daarnaast was er een sterke krimp van uitgaven aan duurzame consumptiegoederen, zoals auto’s, met 14,8 procent. Op basis van transactiedata verwachten we voor de horeca vanaf medio tweede kwartaal en het derde kwartaal weer herstel van de consumptieve uitgaven, ook in de horeca.
Wet kan aantal faillissementen beperken
Het aantal faillissementen in de horeca neemt sinds 2018 toe. Dit was mede een gevolg van de snelle groei van het aantal horecagelegenheden in ons land, waardoor de omzet per gelegenheid niet altijd voldoende meegroeide.
Door de steunmaatregelen die het kabinet, toeleveranciers, de banken en in sommige gevallen ook de verhuurders hebben getroffen, is het toename van aantal faillissementen dit jaar tot en met juni relatief beperkt gebleven.
De Wet Homologatie Onderhands Akkoord (‘WHOA’) kan na de behandeling in de Eerste Kamer helpen bij een verdere beperking van het aantal faillissementen. De wet kan er namelijk voor zorgen dat ondernemingen die in de kern levensvatbaar zijn, hun schuldenlast kunnen verminderen. Dat gebeurt tegen betrekkelijk lage kosten en zonder akkoord van álle schuldeisers.
De rechter moet dan wel een dwangakkoord goedkeuren (homologeren). Dit doet hij of zij alleen als de reorganisatiewaarde hoger ligt dan de liquiditeitswaarde. De toepasbaarheid van de WHOA voor de horeca staat of valt volgens ABN Amro bij het bepalen van de reorganisatiewaarde.
Voor de hotellerie moet dit goed mogelijk zijn. Bezettingsgraden en kamerprijzen worden al decennialang nauwkeurig geregistreerd. En hoewel de omzet van de hotelsector in 2020 fors terugvalt, zijn de langetermijnvooruitzichten positief. Dat vergroot de mogelijkheden om buiten faillissement te herstructureren.
Werkloosheid
De lagere consumentenbestedingen en het oplopende aantal faillissementen leidde in de afgelopen maanden tot een stijging van de werkloosheid. In juni werden 74.000 personen werkloos en steeg het werkloosheidspercentage tot 4,3 procent, terwijl dat in maart nog 2,9 procent was. De werkloosheid nam vooral tot onder jongeren tussen de 15 en 25 jaar. Van hen is nu 10,7 procent werkloos.
Ondernemersvertrouwen
Dat de horeca geraakt wordt door corona blijkt ook uit de daling van het ondernemersvertrouwen. Deze indicator daalde tot -84,3, terwijl het vertrouwen van het bedrijfsleven als geheel daalde tot ‘slechts’ -37,2.
In de horeca denkt volgens het CBS een derde van de bedrijven het in de huidige omstandigheden nog maar vijf maanden of korter te kunnen volhouden, terwijl dertig procent aangaf niet te kunnen zeggen wat de overlevingskansen zijn. In de cultuur, sport en recreatie kan eveneens dertig procent van de bedrijven zijn overlevingskansen niet inschatten, terwijl 19 procent denkt nog maar vijf maanden of korter te kunnen voortbestaan.
